Mở cửa nhập khẩu, xe ôtô không chính hãng vẫn khó 'lăn bánh'

Văn bản cũng không điều chỉnh đối với xe đã qua sử dụng, cũng như các loại xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu theo đường quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển, dẫn đến tình trạng biến xe mới thành xe cũ hoặc đưa xe mới về nước theo đường quà biếu, quà tặng để "lách". Các tiêu cực dạng này không thể khắc phục được bằng Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền chính hãng, chỉ có thể khắc phục được bằng cách áp dụng các quy định trong nước mà cụ thể là tại khâu đăng ký lưu hành phương tiện.

Thông tư 20 quy định điều kiện nhập khẩu ôtô phải có giấy ủy quyền chính hãng nhiều khả năng được thay thế bởi các điều kiện kỹ thuật ở khâu lưu thông, theo đề xuất mới của Bộ Công Thương.

Bộ Công Thương vừa có báo cáo lên Thủ tướng đề nghị không chấp thuận đề xuất rút ngành, nghề "Kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ôtô" khỏi Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư 2014.

Cơ quan này cũng đề xuất giao cho Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với mình và các Bộ, ngành liên quan ban hành sớm các quy định trong nước có tác dụng tương đương Thông tư 20, áp dụng tại khâu đăng ký lưu hành và áp dụng chung cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ, bảo đảm các loại phương tiện này được bảo hành, bảo dưỡng hoặc sửa chữa theo đúng thông lệ quốc tế và đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn của Việt Nam.

Như vậy, thay vì dùng giấy ủy quyền của nhà sản xuất để quản lý thì thông điệp của Bộ Công Thương hướng đến việc bảo dưỡng, bảo hành chính hãng. Như vậy, người sử dụng xe tại Việt Nam phải có được một giấy đảm bảo của nhà sản xuất về bảo dưỡng, bảo hành.

"Tất cả các loại phương tiện, nếu không được chính hãng sản xuất, hoặc người được chính hãng sản xuất ủy quyền, đứng ra chịu trách nhiệm bảo hành, bảo dưỡng đều không được phép đăng ký lưu hành tại Việt Nam", Bộ Công Thương đề xuất.

Khi các quy định do Bộ Giao thông vận tải ban hành chính thức có hiệu lực, Bộ Công Thương đề nghị Thủ tướng giao cho mình chức năng bãi bỏ Thông tư 20. Bộ cũng sẽ căn cứ các quy định của pháp luật cạnh tranh, giám sát hoạt động nhập khẩu, phân phối ôtô tại Việt Nam để bảo đảm môi trường cạnh tranh công bằng cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Quyết định nêu trên được Bộ Công Thương giải thích trên cơ sở khẳng định Thông tư 20 tuy không trái luật, có mục tiêu chính đáng, nhưng chưa phải là giải pháp toàn diện nhất và tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, an toàn giao thông. Tuy nhiên, thông tư chỉ điều chỉnh xe dưới 9 chỗ ngồi, còn lại các phương tiện khác thì không.

Ngoài ra, Thông tư 20 cũng chỉ áp dụng cho hàng nhập khẩu, không áp dụng cho hàng sản xuất trong nước. Do đó, để công bằng, cơ quan quản lý đề xuất cần mở rộng áp dụng chung cho tất cả các phương tiện tham gia lưu thông.

Sau hơn 5 năm thực hiện, Thông tư 20/2011 của Bộ Công Thương quy định về việc nhập khẩu ôtô chưa qua sử dụng vào Việt Nam vừa hết hiệu lực từ 1/7 vừa qua. Việc quy định doanh nghiệp nhập xe ôtô phải có giấy ủy quyền chính hãng của nhà sản xuất và giấy chứng nhận cơ sở bảo dưỡng, bảo hành của Bộ Giao thông vận tải cấp của Thông tư 20 được cho là đã tạo ra vị thế độc quyền cho một số doanh nghiệp, tạo động lực ngược, hạn chế khả năng nội địa hóa của các liên doanh, loại hàng nghìn doanh nghiệp ôtô nhỏ lẻ ra khỏi cuộc chơi. Dó đó, nhiều ý kiến đã đề nghị Bộ Công Thương bãi bỏ Thông tư 20, gây ra những cuộc tranh cãi gay gắt thời gian gần đây.